Google AI Overviews (AI Özetleri) Nedir? Nasıl Çalışır?
Google AI Overviews (AI Özetleri), Google’ın arama sonuçlarında üretken yapay zekâ ile desteklenmiş, çoklu kaynaklardan derlenmiş özet cevaplar sunan bir özelliktir. Web sitenizin bu özetlerde yer alması için sayfalarınızın taranabilir ve indexlenebilir olmasını sağlayın, uzun kuyruklu anahtar kelimeler kullanarak içeriklerinizi zenginleştirin, kaliteli ve özgün metinler üretin, kullanıcı deneyimini hız, mobil uyumluluk ve güvenlik açısından iyileştirin, on-page SEO tekniklerini eksiksiz uygulayın, güçlü backlink ağı kurun ve uzmanlığınızı E-A-T (Uzmanlık, Yetkinlik, Güvenilirlik) ilkelerine uygun şekilde kanıtlayın. Bu adımları izleyerek hem AI özetlerinde görünürlük elde edin hem de Google aramalarındaki sıralama fırsatlarınızı artırın.
Peki, bu yeni özellik ne anlama geliyor? Web siteleri için bir tehdit mi, yoksa yeni fırsatların kapısını mı aralıyor? SEO uzmanları, içerik üreticileri ve işletme sahipleri bu değişime nasıl ayak uydurmalı?
Bu yazıda, Google AI Overviews (Google Yapay Zeka Özetleri) hakkında bilmeniz gerekenleri adım adım ele alıyoruz. Ayrıca, Semust’un gelişmiş SEO araçları ile bu yeni arama yapısına nasıl uyum sağlayabileceğinizi örneklerle açıklıyoruz.
AI Overviews Nedir?
AI Overviews, Google’ın arama sonuçlarına yapay zeka destekli bir yanıt katmanı eklediği bir özelliktir. Kullanıcılar bir şey aradığında, klasik bağlantı listesinin üzerinde veya yanında, büyük dil modelleri (LLM) tarafından oluşturulmuş özet bilgiler yer alır. Bu içerikler, web üzerindeki çok sayıda kaynağın analiz edilmesiyle oluşturulur ve genellikle net, hızlı ve bağlamsal cevaplar sunar.
Aslında Google, yapay zeka özetlerini uzun süredir Search Labs programı aracılığıyla test edip değerlendirmeler yapıyordu. Başta “Generative Experience (SGE)” olarak adlandırılan bu özelliği artık “AI Overviews and more” olarak biliyoruz.
Google kullanıcılardan olumlu geri dönüşler aldıktan sonra SGE özelliğini beta sürüm olarak piyasaya sundu. Sonrasında ise özelliği 14 Mayıs 2024’te ABD’de tüm kullanıcılar için erişime açtı. AI Özetlerini şu anda 100'den fazla ülke kullanabiliyor.
Google AI Overviews (AI Özetleri) Neden geliştirildi?
Google, kullanıcıların bilgiye daha hızlı ulaşmasını sağlamak ve özellikle karmaşık sorulara tatmin edici yanıtlar verebilmek amacıyla bu özelliği hayata geçirdi. "Nasıl yapılır?" türündeki rehber içeriklerden, "En iyi..." gibi karşılaştırmalı aramalara kadar pek çok farklı arama niyetine uygun çözümler üretmek mümkün hale geldi.
Bu sistem özellikle şu durumlarda devreye giriyor:
Sorgunun çok adımlı bir yanıt gerektirmesi
Kullanıcının bağlamsal rehberlik istemesi
Tek bir cevabın yetersiz olacağı arama türleri
Geleneksel snippet'lerden farkı ne?
Klasik featured snippet'lerde tek bir kaynaktan alınan kısa bir paragraf yer alırken, AI Özetleri çoklu kaynakları analiz ederek özgün bir sentez sunar. Bu, doğrudan yapay zeka tarafından oluşturulmuş, özgün ve açıklayıcı bir içeriktir.
Özetle, AI Overviews, Google’ın yalnızca arama motoru olmaktan çıkıp doğrudan yanıt sunan bir yapıya evrilmesinin en önemli adımlarından biri. Ancak bu sistem, aynı zamanda kullanıcıların herhangi bir bağlantıya tıklamadan bilgiye ulaşmasını sağlayarak sıfır tıklamalı (zero-click) aramaların artmasına da neden olabilir.
Böylelikle ziyaretçiler web sitenize tıklamadan önlerine çıkan bilgi kutucuğundan bilgi alıp arama motorunu terk ederler.
Bu durum yapay zekanın oluşturduğu snippet'in altında sıralanan web sitelerinin organik (ücretsiz) trafiğini potansiyel olarak etkileyebilir.
Ancak bu problem en azından çoğu sektör için, düşündüğünüz kadar yaygın değil. AI Overviews sayesinde kullanıcılar, özet bilgiyle konuyu önceden anlayarak sitenize daha ilgili ve etkileşimli şekilde gelebilir.
AI Özetleri Nasıl Çalışırlar?
Google AI Overviews (AI Özetleri), üretken yapay zekanın gerçekten kullanıcının aramasına yarar sağladığını düşündüğü bilgileri arama sonuçlarında göstermesiyle ortaya çıkar. Fakat AI Özetleri her arama için oluşmaz. Google AI özetlerini seçici bir şekilde gösterme eğilimindedir. Aradığınız konu karmaşıksa ve birkaç farklı adımda arama gerektiriyorsa Google karşınıza AI özetlerini çıkarabilir.
Google arama sonuçlarınızı üretmek için Gemini yapay zeka sohbet robotundan yardım alıyor. Gemini özetlerini üretmek için kullanıcı sorgularını ve internetteki bilgileri baz alıyor.
Google AI Overviews (AI Özetleri) üretken yapay zeka (generative AI) teknolojisine dayandığı için, bazen arama sonuçlarında yanlış bilgi (hatalı içerik) veya taraflı (bias’lı) ifadelerle karşılaşabilirsiniz. Google, bu sistemle ilgili böyle bir risk olduğunu kabul ediyor ve bu sorunları azaltmak veya tamamen ortadan kaldırmak için çalışmalar yürüttüğünü belirtiyor.
İşin mutfağında neler var?
Bu sistem, şu adımların bir araya gelmesiyle işler:
Sorgunun bağlamı analiz edilir:
Kullanıcının ne tür bilgi istediği, soru tipi, dil yapısı ve önceki arama davranışları göz önünde bulundurulur.En uygun kaynaklar taranır:
Google, güvenilir ve yüksek kaliteli içeriklere sahip siteleri değerlendirir. Bu sitelerden aldığı içerikleri yapay zeka modeliyle harmanlar.Dil modeli devreye girer:
LLM, bu içerikleri bir araya getirerek soruya uygun, özet bir yanıt oluşturur. Yanıt genellikle liste, paragraf ya da tablo formatında olabilir.Kullanıcıya sunulacak versiyon seçilir:
AI Overviews, oluşturduğu özetleri birden fazla varyantta değerlendirir ve en uygun olanını arama sonuçlarına ekler.
Google AI Overviews (AI Özetleri) klasik arama sonuçlarından nasıl ayrılıyor?
Geleneksel arama sonuçları (mavi bağlantı listeleri), kullanıcının soruya yanıt bulabilmesi için farklı kaynakları ziyaret etmesini gerektirirken; AI Özetleri, bu içerikleri derleyip doğrudan Google arayüzünde sunar. Kullanıcı için daha hızlı ve doğrudan bir deneyimdir; fakat web siteleri için tıklama oranlarının düşmesi gibi bazı zorluklar yaratabilir.
SEO perspektifinden: Hangi içerikler öncelikli seçiliyor?
Google AI Overviews (AI Özetleri), özgün, güvenilir ve kaliteli içeriklerden özetler çıkardığı için:
Sayfanız arama niyetiyle uyumlu olmalı
İçeriğiniz net, açık ve yapısal bir formatta sunulmalı
Semantik ilişkiler güçlü şekilde kurulmalı
Web siteniz teknik açıdan kusursuz olmalı
Tam da bu noktada, Semust Anahtar Kelime Aracı devreye girer. Çünkü AI özetlerine dahil olabilecek içerikleri üretmek istiyorsanız, önce kullanıcıların hangi sorguları hangi niyetle aradığını doğru analiz etmeniz gerekir.
Semust Anahtar Kelime Aracı ile:
Arama niyetini (bilgilendirici, karşılaştırmalı, işlem odaklı) analiz edebilir
“Kullanıcılar bunları da sordu” gibi AI içeriğini tetikleyebilecek yapılar tespit edilebilir
Yüzlerce anahtar kelime sorgusunu tek ekranda görüntüleyebilirsiniz
İçeriklerinizin AI Özetleri sonrasında arama sonuçlarında nasıl bir görünürlük kazandığını takip etmek istiyorsanız, Semust SERP Analizi Aracı bu süreci kolayca izlemenize yardımcı olur.
AI Overviews SEO Sektörünü Nasıl Etkileyecek?
Google, düzenli olarak yaptığı güncellemelerle SEO ve dijital pazarlama uzmanlarını sürekli strateji güncellemesi yapmaya zorlamayı seviyor.
Google AI overview (AI Özetleri) güncellemeleri de kullanıcıların arama sonuçlarıyla etkileşim kurma biçimini önemli ölçüde etkiledi. Artık kullanıcılar bir bağlantıya tıklamadan önce, ihtiyaç duyduğu bilgilere doğrudan Google arayüzü üzerinden ulaşabiliyor. Bu da özellikle zero-click search (sıfır tıklama araması) kavramını daha yaygın hale getiriyor.
Peki, bu gelişme SEO uzmanları ve web site sahipleri için ne anlama geliyor?
Hızlı Cevaplar (Immediate Answers)
Ai özetlerinin SEO üzerindeki en büyük etkisi kullanıcıların hızlıca cevaplara ulaşabilmesi. Kullanıcılar günümüzde AI Overview Box içerisinde ilgili linke tıklamadan direkt aradıkları cevaba ulaşabiliyor. Böylelikle hızlı cevaplar, organik arama sonuçlarının tıklama oranlarını (CTR) özellikle bili amaçlı sorgularda önemli oranda etkiliyor.
Kapsamlı Bilgi
Ai overview, aramalarla alakalı bilgileri pek çok farklı kaynaktan derleyerek kullanıcılarına sunuyor. Dolayısıyla bir arama yaptığınızda aradığınız konuyla alakalı diğer içeriklere de ulaşabiliyorsunuz.
Örneğin; “Görsel SEO Nedir?” şeklinde bir arama yaptığınızı düşünün. Google arama sonuçlarında sayfanın en üstünde güvenilir kaynaklardan topladığı “organik trafik çekmek, yeni başlayanlar için rehber niteliğinde yazılar ve arama motorları görselleri nasıl tarar” gibi konularla ilgili bilgileri tek bir kapsamlı cevap halinde sentezleyebilir.
Genişletilmiş Kullanıcı Deneyimi
Google AI Overviews (AI Özetleri) sonrasında kullanıcılar daha akıcı bir arama deneyimi elde ediyor. Fakat bu değişim, bilgilendirici aramalardan gelen organik trafiğe bağımlı olan web siteleri için yeni zorluklar ortaya çıkarıyor.
Yapay zeka özetlerinin etkilediği diğer önemli noktalar:
Tıklama oranlarında (CTR) düşüş riski: Eğer içerikleriniz detaylı, değerli ve AI yanıtlarının devamını gerektiren nitelikteyse, Google AI Overviews, sitenize trafik yönlendiren bir kapı da olabilir.
Organik trafik için artan rekabet
Yapılandırılmış verilere ve içerik düzenlemesine daha fazla önem verilmesi
Üretken yapay zeka optimizasyonu ile ürettiğiniz içerikler için sıralama fırsatları
Google AI Overvies (AI Özetleri) ile Görünürlük Takibi Daha Kritik Hale Geliyor
Bir içeriğin ilk sayfada yer alması yeterli değil. Artık gerçek görünürlük, kullanıcıların dikkatini çekecek alanda ne kadar yer kapladığınızla ölçülüyor.
Özellikle AI Overviews ile birlikte:
Sayfanız Google’ın özetine dahil mi?
Özetin kaynaklarında siz var mısınız?
Öne çıkan alanlarda markanızdan söz ediliyor mu?
Çok kısa süre sonra kullanımınıza açılacak Semust’ın AI Görünürlük Takibi özelliği, hazırladığınız içeriklerin bu soruların yanıtını kapsayıp kapsamadığından emin olmanızı sağlayacak.
AI Görünürlük Takibi ile (yakında):
Hangi içeriklerinizin AI Özetleri içinde yer aldığını tespit edebileceksiniz
Markanızın görünürlük yüzdesini izleyebilecek
Rakiplerinizle kıyaslama yaparak fırsat alanları belirleyebileceksiniz
Markam AI Özetlerinde Nasıl Yer Alabilir?
Henüz AI Özetleri için spesifik olarak uygulamanız gereken bir teknik yok. Google botları yapay zeka sistemleri aracılığıyla hangi linklerin ve kaynakların öne çıkacağına otomatik olarak karar veriyor.
Yani hali hazırda en güncel SEO kriterlerini uyguluyorsanız, doğru yoldasınız demektir.
Genel olarak yapay zeka tabanlı arama sonuçlarında nasıl daha üst sıralara çıkabilirim diye düşünüyor olabilirsiniz. AI Özetlerinde yer alabilmek için web sitenizin özet olarak sağlaması gereken özellikler:
Web sitenizin taranabilir ve indexlenebilir olması çok önemlidir.
Uzun kuyruklu anahtar kelimeleri içeriklerinizde kullanmalısınız.
Kaliteli içerik üretmelisiniz.
Kullanıcı deneyimini iyileştirmelisiniz.
On-page SEO tekniklerini kullanmalısınız.
Backlink yapısını iyi inşa etmelisiniz.
Peki, web sitenizi bu seçilmiş içerikler arasına sokmak için ne yapabilirsiniz?
Web sayfalarınızın arama motoru botları tarafından taranabilir ve indexlenebilir olduğundan emin olun.
Öncelikle yapay zekanın sayfalarınızı değerlendirmesi için Google botlarının içeriklerinizi taraması gerekiyor. Sonrasında gelen indexleme işleminde ise Google, web sayfanızı veritabanında depolar ve böylece arama sonuçlarında görünür olursunuz.
Bazı teknik sorunlar tarama ve indexleme işlemlerinde problem yaratabilir:
Robots.txt dosyanızda erişim engeli olabilir. Robots.txt dosyası Google’a web sitenizdeki hangi dosyaları ve sayfaları taramasını istediğinizi söyleyen belgelerdir. Eğer Google sayfalarınıza erişemezse doğal olarak bu sayfaları tarayamaz.
Web sayfalarınıza yanlışlıkla noindex etiketleri eklemiş olabilirsiniz. Doğal olarak Google botları noindex etiketine sahip sayfaları indexleyemeyeceği için içerikleriniz arama sonuçlarında görünmeyecektir.
4xx hata kodları, Google botlarına bu sayfanın bulunamadığı veya kullanılamadığı sinyalini gönderiyor. 404 not found (sayfa bulunamadı) ya da 403 forbidden (kaynağa erişimin yasaklanması) hataları sıklıkla karşılaştığımız 4xx hataları arasında yer alıyor. Google botları 4xx hatalarıyla karşılaşırsa bu sayfaları tarayamaz ya da indexleyemez.
Web siteniz zayıf site yapısı üzerine kuruluysa yine Google botları sayfalarınızı taramada ve indexlemede zorluk yaşar.
Robots.txt dosyanızı test etmek için Semust Robots.txt Test Aracını deneyebilirsiniz.
İçeriklerinizi uzun kuyruklu anahtar kelimeler kullanarak zenginleştirin
Uzun kuyruklu anahtar kelimeler (long-tail keywords), genellikle 3 kelime veya daha fazla uzunlukta olan ve belirli bir niyeti yansıtan sözcük gruplarıdır. Bu tür anahtar kelimeler, genel terimlere göre daha az aranır ama web sitenize daha hedefli trafik getirir.
Google, aramalarımızı en alakalı sonuçlarla eşleştirmek için Google AI Overviews (AI Özetleri) özelliğini, uzun kuyruklu anahtar kelimeler aracılığıyla iyileştiriyor. Dolayısıyla uzun kuyruklu anahtar kelimeler kullanarak içerik hazırlamak metinlerinizin yapay zeka özetlerinde yer almasını sağlayabilir.
İçeriklerinizle alakalı uzun kuyruklu anahtar kelimeler bulmak istiyorsanız Semust’ın Anahtar Kelime Aracı size fazlasıyla yardımcı olacaktır.
Örneğin ana anahtar kelimeniz Google AI Overviews ise uzun kuyruklu anahtar kelimelerinizi şu varyasyonlarla seçebilirsiniz:
Google AI Overviews'e nasıl dahil olunur?
Yapay zeka destekli içerik üretiminde dikkat edilmesi gerekenler
Google sıralamalarındaki AI etkisini nasıl takip edebilirim?
Kaliteli içerik üretin
Google AI Overviews (AI Özetleri) sonuçların gözükmek için kaliteli içerik üretmek karşılamanız gereken temel bileşenlerden. Çünkü Google algoritmaları kalite standartları yüksek içerikleri öne çıkarma felsefesini benimsiyor.
Peki, Google algoritmalarının kaliteli içerik standartları tam olarak nelerdir?
Doğruluk: İçeriğinizde geçen bilgilerin doğru olması, gerçeklik ve güvenilirlik değeri taşıması oldukça önemli.
Özgünlük: Metinleriniz kopya içeriklerle oluşturulmamalı ve bilgileri otantik bir şekilde sunmalı.
Uzmanlık: İçeriğiniz alanında uzman ya da konu hakkında yeterli bilgisi olan kişiler tarafından hazırlanmalı.
Kullanıcı için değer üreten: Hazırladığınız içerikler kullanıcı ihtiyaçlarına ve sorularına cevap veren nitelikte olmalı.
İçeriklerinizin Google standartlarına uygun olup olmadığını anlamak mı istiyorsunuz? İçerik oluşturma sürecinizde size en maksimum faydayı sağlayabilecek alanında uzman içerik editörleriyle çalışabilirsiniz. Özellikle “Your Money or Your Life” (YMYL) Hayatınız veya Paranız kategorisindeki içerikleri üretiyorsanız alanında uzman kişilerle çalışmak sizi kalitesiz ve yanlış bilgiler sağlayan içerikler üretmekten kurtaracaktır.
Kullanıcı deneyimini (User Experience / UX) iyileştirmeye odaklanın
Arama sonuçlarında iyi sıralamalar almanız, kullanıcıların içeriğinizle iletişimlerinin ne kadar derinden olduğuyla doğrudan alakalıdır.
Kısaca kullanıcılar hazırladığınız içeriklere ne kadar derin bağ kurarsa siz de arama sonuçlarında o kadar yüksek sıralamalar elde edebilirsiniz. Dolayısıyla bu yaklaşımın, Google AI Overvies (AI Özetleri) sonuçlarında da sıralamanızı yükselteceği fikrini benimsemek size güvenli bir yol haritası sunar.
Kullanıcı deneyimini artırmanız için öncelikle içeriğinizin hızlı yüklenmesi gerekiyor. İçeriğiniz birkaç saniye içerisinde yüklenmezse kullanıcılar sitenizi terk edebilir.
Ayrıca oluşturduğunuz içeriğin mobil uyumlu olduğundan da emin olmalısınız. Kullanıcılar içeriğinizi mobil cihazlardan yaklaştırmadan inceleyebilmeli. Diğer yandan içeriğinizi dikey ve yatay incelemeye de uygun şekilde hazırlamalısınız.
Web sitenizi Responsive (Duyarlı) Tasarım ilkelerine uygun olarak tasarladığınızda kullanıcılar içeriğinize herhangi bir cihazdan sorunsuz olarak ulaşabilecektir.
Son olarak kullanıcıların içeriğinize güvenli şekilde ulaşabilmeleri de çok önemli. Kullanıcılar sitenize erişim sağladığında kişisel verilerinin güvende olduğunda şüphe duymamalılar. Bu noktada verileri şifreleyebilen HTTPS güvenlik protokolü yardımınıza koşacak.
On-Page (Sayfa içi) SEO tekniklerini uygulayın
On-page SEO teknikleri web sitenizde başlık ve URL yapısı gibi ana bileşenleri optimize etmenize olanak sağlar. Sayfa içi SEO kriterlerini karşıladığınızda Google içeriğinizi daha iyi anlayabilir ve Google AI Overviews (AI Özetleri) sorgularında üstlerde gözükme potansiyeliniz artar.
On-page (sayfa içi) SEO geliştirme konusunda odaklanabileceğiniz noktalar:
Web sayfasında başlık etiketleri (title-tags)
Meta açıklamaları
URL’lerin son kısımları
Başlık etiketleri (H1, H2, H3…)
Anahtar kelimeler
Sayfalarınızın arama motoru kriterlerine göre optimize edilmiş halde olup olmadığını kontrol etmek için Semust’ın Teknik SEO Aracını kullanabilirsiniz.
Backlink yapınızı inşa edin
Backlinkler diğer web sitelerinden sizin sayfanıza gelen bağlantılardır. Link tabanlı çalışan Google backlinkleri, diğer web sitelerinin sizin içeriğinizi değerli ve güvenilir bulduğunun kanıtı olarak kullanır. Dolayısıyla kaliteli backlink sahibi olmak Google AI özetlerinde de öne çıkma şansının yüksek olabileceği anlamına gelir.
Uzmanlığınızı Kanıtlayın
Google, AI yanıtlarında “kimden alındığı belli” içerikleri kullanmak ister. Yani yazar adı, şirket bilgisi, sayfanın otoritesi gibi detaylar önemli. E-A-T (Expertise, Authoritativeness, Trustworthiness) bu noktada kritik hale gelir.
Bu yüzden:
İçeriklerde yazar bilgisi kullanın
Sayfada güven artırıcı unsurlar bulundurun (referanslar, kaynaklar, kullanıcı yorumları)
Google’a sizi tanıtacak yapısal veri (schema) ekleyin
Semust Site İçi SEO Aracı, bu detayları da tarayarak sayfanızın güvenilirliğini artırmak için size teknik destek sunar.
AI Overviews Sonuçları Tıklama Sayılarında Azalmaya Sebep Olacak mı?
Evet, Google AI overviews sonuçları kullanıcıların siteleri ziyaret etmeden istedikleri bilgiyi almalarını sağlayacağı için ciddi anlamda tıklama kaybı yaratması beklenmektedir.
AI Overviews Sonuçlarında Yer Almak İçin Klasik SEO Çalışmaları Yeterli midir?
AI overviews sonuçlarında iyi sıralamalar kapmak adına şuan için klasik SEO çalışmaları yeterlidir. Ancak ileride bunun değişmesi ve daha kapsamlı beklentilerin ve tekniklerin oluşması muhtemeldir.
Daha Fazla Okuma
Google AI Overviews gibi yapay zeka temelli arama gelişmeleri, dijital dünyayı hızla dönüştürüyor. Bu değişimden yalnızca haberdar olmak yetmez aynı zamanda içeriklerimizi de bu değişime adapte edebilmek gerekiyor. Eğer bu yazıyı ilgiyle okuduysanız, aşağıdaki içerikler de sizi yakından ilgilendirebilir:
Üretken Yapay Zeka Optimizasyonu (GEO): Nedir, Nasıl Yapılır?
Yapısal Veri (Schema) Nedir? Şema Oluşturma & Kullanma Rehberi